Hút thuốc lá thụ động hẳn là một vấn đề đáng quan tâm bởi nó cũng nguy hiểm không khác gì hút thuốc chủ động. Bởi khói thuốc lá không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người hút mà còn tác động không nhỏ đến sức khỏe của những người xung quanh. Cùng tìm hiểu về hút thuốc lá thụ động để biết tác hại và cách phòng tránh những nguy hiểm của nó.
Hút thuốc lá thụ động là gì?
Hút thuốc lá thụ động hay còn gọi là hít khói thuốc thụ động, tức là bản thân người hút thuốc lá tự động không trực tiếp hút thuốc lá mà vô tình hít phải khói thuốc. Khói thuốc lá do những người hút thuốc hòa lẫn vào môi trường sống, những người xung quanh vô tình hít phải khói thuốc. Đây là hình thức hít khói thụ động mà không trực tiếp tiếp xúc với thuốc lá.
Tuy nhiên tác hại khi hít khói thuốc lá cũng ảnh hưởng không nhỏ đến những người hút thuốc lá tự động. Họ chỉ không bị chi phối bởi nicotin còn những tác nhân gây nhiều căn bệnh nguy hiểm thì vẫn lan tràn vào cơ thể và gây bệnh nơi người hút thuốc lá thụ động.
Hình thức hút thuốc lá thụ động thường diễn ra ở chính ngôi nhà của bạn, đặc biệt là những nơi công cộng. Khi bạn vô tình hút một điếu thuốc trong nhà thì khói thuốc sẽ lan tỏa và những người thân bên cạnh bạn sẽ hít phải khói thuốc. Hay đến bất kì chỗ nào đông người, có nhiều người hút thuốc lá, thì hẳn không chỉ họ là người trực tiếp đưa khói thuốc vào cơ thể mà những người tiếp xúc với khói thuốc cũng vô tình mang một mối nguy hiểm vào cơ thể mình.
Thực trạng hút thuốc lá thụ động hiện nay
Với một đất nước có khả năng tiêu thụ thuốc lá lớn như Việt Nam thì tình trạng hút thuốc lá thụ động đang diễn ra ngày đêm và chưa có dấu hiệu ngừng lại. Theo ước tính, có khoảng 40.000 người tử vong tại Việt Nam do thuốc lá, gấp 3 lần số lượng người chết do tai nạn giao thông. Trong số 40.000 ca tử vong thì số lượng người hút thuốc lá chỉ là một nửa, còn lại là những người không liên quan nhưng cũng bị ảnh hưởng bởi khói thuốc lá. Một khảo sát gần đây đã thấy được phụ nữ và trẻ em là hai đối tượng tiếp xúc với khói thuốc lá nhiều nhất và chiếm tỷ lệ lớn trong các đối tượng hút thuốc lá thụ động. Và điều đáng báo động, là đối tượng trẻ em từ 13-15 tuổi đã tiếp xúc với khói thuốc tại nhà chiếm đến 60%.
Mặc dù từ năm 2005 Việt Nam đã ban hành nghị định 45 xử phạt hành chính đối với những hành vi hút thuốc lá tại các nơi công cộng. Tuy nhiên tình hình vẫn chưa hề thuyên giảm khi những người hút thuốc lá vẫn có hành vi lén lút hút thuốc tại các khu vực đó. Ở các phòng chờ, các bệnh viện, các trung tâm thương mại lớn, trường học, rạp chiếu phim có thể hành vi hút thuốc lá được ngăn chặn nhưng đối với các bến xe, chợ nhỏ, công viên… những nơi tập trung đông người thì hiện tượng hút thuốc lá vẫn diễn ra như thường. Và tất nhiên là việc hút thuốc lá thụ động vẫn không hề thuyên giảm.
Tác hại của hút thuốc lá thụ động
Cũng giống như việc hút thuốc lá chủ động, hút thuốc lá thụ động cũng mang đến những hiểm họa khôn lường đối với sức khỏe của bản thân những người tiếp xúc khói thuốc lá. Như chúng ta đã biết, khói thuốc lá có hại như thế nào đối với sức khỏe người tiếp xúc phải nó. Khói thuốc lá chứa chất gì và khói thuốc lá độc hại như thế nào?
Trong khói thuốc có hơn 4000 hóa chất độc hại, trong đó có chất gây ung thư. Khói thuốc khi vào cơ thể sẽ thâm nhập vào phổi, các tế bào và phá hủy chúng, gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm, đặc biệt là ung thư. Khói thuốc lá tồn tại bao lâu? Đừng ngạc nhiên khi câu trả lời là lên đến 6 tháng. Trong thời gian đó thì việc hút thuốc lá tự động càng nhiều hơn và nguy hiểm hơn.
Vậy khói thuốc lá có hại như thế nào đến trẻ em, phụ nữ và những người xung quanh?
Bạn nên xem: Hút thuốc lá có hại như thế nào cho hệ hô hấp của con người?
Đối với trẻ em
Trẻ em là đối tượng hút thuốc lá thụ động nhiều nhất. Bố hút thuốc ảnh hưởng đến con vì con là người tiếp xúc nhiều nhất với bố mẹ. Trẻ em hít khói thuốc lá thì khói thuốc ảnh hưởng đến trẻ em như thế nào?
Khói thuốc khi tồn tại trong cơ thể những đứa trẻ làm tăng nguy cơ các vấn đề về sức khỏe như:
– Các bệnh về tai mũi họng, với những triệu chứng ho, thở khò khè, nghẹt mũi, viêm mũi, nhiễm trùng tai
– Các bệnh về phế quản, phối như viêm phổi, viêm phế quản do nhiễm trùng đường hô hấp. Những bệnh về phổi và phế quản thì hầu như trẻ em nào cũng mắc phải, một phần có thể do không khí lạnh, nhưng phần lớn là do tiếp xúc với những chất độc hại từ môi trường, có thể là khói thuốc lá.
– Hen suyễn là một căn bênh phổ biến ở những trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá. Ban đầu có thể chỉ là những cơn ho có đờm, khò khè nhưng sau đó kèm theo những đợt khó thở bùng phát và cảm giác tức ngực diễn ra.
– Ở một số trẻ, nếu thường xuyên tiếp xúc với những người hút thuốc lá, thì chính khói thuốc lá gây ung thư ở tuổi trưởng thành. Trẻ sơ sinh hít khói thuốc lá, càng tăng mức độ nguy hiểm cho sức khỏe bởi thể trạng trẻ sơ sinh rất yếu.
– Khói thuốc lá ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh như gây ra một số căn bệnh nguy hiểm như phổi, hen suyễn, ung thư, cơ thể còi cọc không phát triển…
Ngoài ra, nguy cơ những đứa trẻ lớn lên sẽ hút thuốc nếu ba mẹ chúng là người hút thuốc, và khi chúng thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá. Đối với những đứa trẻ như vậy, thể trạng chúng bao giờ cũng gầy yếu, lớn lên chỉ cần ngửi thấy mùi thuốc lá là đã biết thèm. Bởi trong thuốc lá có chứa chất nicotin gây nghiện.
Xem thêm: Tác hại của thuốc lá đối với học sinh
Đối với phụ nữ có thai
Đối với phụ nữ có thai, việc hút thuốc lá thụ động còn nguy hiểm hơn nữa. Phụ nữ là những đối tượng thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá, từ nhà đến công cộng đâu đâu cũng có thể hút thuốc lá tự động.
Phụ nữ ngửi khói thuốc lá khi mang thai hoặc vô tình hít phải khói thuốc lá khi mang thai là điều tối kị. Bởi tác hại của khói thuốc lá đối với bà bầu là vô cùng nguy hiểm. Những người mang thai mà hút thuốc lá sẽ có nguy cơ:
– Sẩy thai.
– Sinh non.
– Thai nhi không phát triển bình thường trong tử cung.
– Thai nhi bị dị dạng bẩm sinh.
– Hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh.
Đối với những bà bầu hít khói thuốc lá, gọi là hút thuốc lá thụ động thì các nguy cơ trên cũng có thể xảy ra. Trong quá trình mang thai, nếu thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá thì các nguy cơ sẽ không tránh khỏi.
Tác hại của khói thuốc lá đối với bà bầu rất nguy hiểm bởi khói thuốc lá ảnh hưởng đến thai nhi và chính sức khỏe của những người đang mang thai.
Tìm hiểu thêm: Khói thuốc lá ảnh hưởng đến bà bầu và thai nhi như thế nào?
Những người còn lại
Không chỉ có phụ nữ mang thai và trẻ em, khói thuốc lá ảnh hưởng đến người xung quanh và gây ra nhiều bệnh nguy hiểm. Vậy đối với những người xung quanh khói thuốc lá có thể gây ra những bệnh gì? Khói thuốc lá ảnh hưởng đến môi trường, làm cho môi trường bị ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe những người xung quanh, gây ra những bệnh về hô hấp, phổi và thậm chí là nguy cơ ung thư cao.
Bất kì người nào nếu thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá từ những người hút thuốc cũng sẽ bị ảnh hưởng đến sức khỏe. Khói thuốc tồn tại trong không gian, lan tỏa khắp mọi nơi. Chỉ cần một người hút thuốc thì sẽ có hàng chục, hàng trăm người hít phải khói thuốc. Và chỉ cần một lượng nhỏ khói thuốc len lỏi vào cơ thể, cứ tích tụ nhiều lần như thế sẽ là một lượng lớn nguy cơ ung thư, viêm phế quản, viêm phổi xẩy ra.
Có thể bạn quan tâm: Tác hại của rượu bia và thuốc lá
Cách phòng ngừa hít khói thuốc thụ động
Dù là hít khói thuốc lá điện thử hay hút khói thuốc lào, thuốc lá thì vẫn ảnh hưởng đến sức khỏe của những người hút thuốc lá thụ động. Vậy làm thế nào để phòng ngừa hít khói thuốc thụ động?
Hạn chế tiếp xúc khói thuốc lá
Việc hạn chế tiếp xúc khói thuốc lá là điều đầu tiên và quan trọng nhất. Nếu phát hiện có những người hút thuốc đang đến gần mình hoặc ở xung quanh mình, bạn nên tránh xa khói thuốc ngay lập tức. Trong nhà nếu có người hút thuốc lá, hãy khuyên ngăn họ hoặc có thể làm cách nào đó để người hút thuốc không hút thuốc lá trong nhà.
Trẻ em và phụ nữ mang thai hạn chế đến những môi trường có nhiều thuốc lá. Những người thân bên cạnh họ tốt nhất là ngừng hoặc bỏ thuốc lá để không ảnh hưởng đến những người thân bên cạnh mình.
Dùng khẩu trang y tế nhiều lớp
Một cách để phòng ngừa hít khói thuốc lá thụ động đó là dùng khẩu trang y tế nhiều lớp. Khẩu trang y tế được sản xuất chống bụi, khói, nước một cách tối ưu, bạn có thể dùng để ngăn khói thuốc đi vào cơ thể mình khi đến những chỗ đông người.
Khuyên người thân bỏ thuốc
Nếu người thân trong gia đình bạn hút thuốc, hãy cho họ biết những tác hại của thuốc lá đối với bản thân họ, đối với con cái, những người thân bên cạnh. Phân tích một cách kĩ lưỡng và có sức thuyết phụ họ bỏ thuốc lá.
Nếu trong nhà không có khói thuốc lá, bạn và những đứa trẻ sẽ được bảo vệ an toàn trước nguy cơ hút thuốc lá thụ động.
Sử dụng các cách làm sạch phổi
Nếu vô tình hít phải khói thuốc lá, hoặc hút thuốc lá thụ động trong nhiều năm, bạn nên lựa chọn phương pháp làm sạch phổi. Sử dụng cách làm sạch phổi là phương án tối ưu khi bạn không phòng ngừa đơn giản được nữa, và đây được xem như phương pháp hữu hiệu nhất để tránh tình trạng hút thuốc lá thụ động.
Một số cách làm sạch phổi như:
– Tập thể dục thường xuyên với những bài tập hít sâu, thở ra nhẹ nhàng
– Xông hơi bằng nước sạch hoặc với một số thảo dược tự nhiên. Hơi nước sẽ thanh lọc cơ thể và làm sạch phổi.
– Sử dụng những thực phẩm có tác dụng làm sạch phổi như: trà xanh, rau có màu xanh, nghệ, bạc hà,…
Tìm hiểu thêm: Các cách làm sạch phổi sau khi bỏ thuốc lá
Bạn có thể tham khảo nhiều hơn các cách làm sạch phổi để áp dụng cho chính bản thân mình và gia đình để phòng ngừa hút thuốc lá thụ động.
